Kimliksiz tiyatro oyunu, okuldan mezun olur olmaz içinde yer aldığım ilk profesyonel oyun olması açısından benim için oldukça değerli. Bunun yanında çalıştıkça farklı katmanlarını keşfetme şansının olduğu, içindeyken gelişme fırsatı bulduğum bir tecrübe oldu.
Feminist bakış açının geliştiği bir çağda gençliğimi ve okul yıllarımı geçirmiş olsam da oyunun prova sürecinde bu farkındalığın benim için katlanarak arttığını düşünüyorum. Strindberg’in oyunu üzerinden yapılan uyarlama bir çok farklı dönemi ve yazarı içerisinde barındıran metinler arası bir oyun. Oyunun içerisinde bizim çağımıza en uzak olan karakterlerden biri olan Nora, dönemin toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin en iyi çizilmiş portlerinden biridir. Toplumun ondan beklediği gibi önce uslu bir kız çocuğu sonrasında itaatkar bir eş ve anne olmuştur. Böylece Nora toplumda kendisi için ayrılmış olan minicik yan rollerini tamamlamış tam (!) bir kadındır. Kutsal Noel gecesi yine kutsal olan bütün sıfatlarından soyunup, birinin annesi, eşi, kızı olmadan yalnızca Nora olabilmek için yola çıkmıştır. Nora’nın evini terk ederken çarptığı kapı hepimizin kulaklarında şiddetli bir patlama etkisi yaratmıştır. Bu patlamanın etkisi elbette ki o dönemin gerçekliği içinde yaşayan seyirciler için çok daha şiddetliydi.
Çağımıza en uzak ve en yakın bütün kadın karakterlerin yaşadıkları ve hissettikleri üzerinden seyirci ile ortaklaşabilmek çok kıymetli olsa da hiçbir şeyin değişmediği görmek üzücü. Kimliksiz oyununun benim için sarsıcı olan yanı ise tam olarak bu. Aramızda yüzyıllar olan kadın karakterlerin sorunlarının bugünün devam eden sorunları ile aynı olması ve bu kadar rahat empati yapılabilmesi. Büyük bir ilerleme kaydedildiğini düşündüğümüz çağımızda oynanan bir oyunun hissettirdiklerinin bu kadar taze ve anlaşılır olması, 2024 yılında 8 Mart yaklaşırken katettiğimiz mesafe hakkında daha çok düşündürüyor ve öfkelendiriyor. Kimliksiz oyunu sayesinde seyirci ile yoğun duygularla ortaklaşabilmenin mutluluğunun yanında daha güzel duygularda ortaklaşabilmenin umudunu taşıyorum.
GÖZDE KARAKAŞ